Łódź Rewitalizuje

Polecane aktualności

wtorek, 30 kwietnia 2024

Nowe przystanki na Zachodniej prawie gotowe. MPK Łódź zmieni trasy [ZDJĘCIA]

ML

W ramach przebudowy ul. Legionów powstają nowe... więcej

poniedziałek, 29 kwietnia 2024

Zielony plac Wolności tętni życiem! Łodzianie pokochali go po metamorfozie

Zielony plac Wolności tętni życiem! Łodzianie pokochali go po metamorfozie [ZDJĘCIA]

ML

Przebudowa placu Wolności to przede wszystkim... więcej

piątek, 26 kwietnia 2024

Okrutna historia Anstadta 7. Dziś liceum, kiedyś - siedziba Gestapo i UB [ZDJĘCIA]

Budynek przy al. Anstadta 7 przyprawia o dreszcz na karku starszych mieszkańców Łodzi. Chociaż od 1959 r. w tym miejscu mieści się szkoła, pamiątkowe tablice i pomnik przypominają przechodniom o tragicznej przeszłości.

Na zdjęciu budynek XII Liceum Ogólnokształcącego.

Kompleks budynków wraz z zapleczem garażowym i magazynem w 1939 r. wybudowało Towarzystwo Szkół Żydowskich. Już we wrześniu tego samego roku, w wyniku działań wojennych, przeszedł on jednak w ręce niemieckiego okupanta.

Gestapo

Budynki zajął 2. oddział III Specjalnej Grupy Operacyjnej Policji Bezpieczeństwa pod dowództwem SS-Sturmbannführera Fritza Liphardta z przeznaczeniem na Tajną Policję Wojskową, czyli Gestapo. Celem jej pracy było wyszukiwanie, aresztowanie i likwidacja polskiej inteligencji. Krótką aleję zagrodzono z obu stron, tworząc strefę zamkniętą. W piwnicach przy al. Anstadta 7 urządzono areszt śledczy, w którym brutalnie przesłuchiwano i mordowano zatrzymanych. Wśród udokumentowanych ofiar niemieckich zbrodni znalazł się m.in. kpt. Stanisław Sojczyński, dowódca Konspiracyjnego Wojska Polskiego.

UB

Koniec II wojny światowej nie oznaczał końca zbrodni w tym miejscu. Dzień po wkroczeniu Armii Czerwonej do Łodzi, czyli 20 stycznia 1945 r., w mieście zjawił się płk Mieczysław Moczar. Wraz z przeszło 90 funkcjonariuszami UB z Białegostoku pod adresem byłego Gestapo założył on oddział Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi, w skrócie UB. Tak jak w czasach okupacji niemieckiej, także po II wojnie światowej przy al. Anstadta więziono, przesłuchiwano i mordowano przeciwników władzy. Czesław Stachura, funkcjonariusz UB, po pokazowym procesie został skazany za zdradę państwa podczas współpracy ze Zrzeszeniem „Wolność i Niezawisłość”. Podobny los spotkał Stanisława Malickiego, także pracownika UB, który przekazywał informacje Ruchowi Oporu Armii Krajowej.

Pamięć o przeszłości

W 1959 r. budynek przeznaczono na siedzibę szkoły – pierwotnie Szkoły Podstawowej nr 98, a później XII Liceum Ogólnokształcącego, które mieści się tu do dziś. Nie zapomniano jednak o wydarzeniach, które latami miały miejsce przy al. Anstadta 7. W 2018 r. rektor Uniwersytetu Łódzkiego ufundował obszerne badania archeologiczno-etnologiczne mające na celu ponowne zbadanie miejsca oraz przeprowadzenie wywiadów z żyjącymi świadkami historii. Podczas obszernych badań obok budynku natrafiono na zakopane dokumenty z czasów II wojny światowej. Udało się dotrzeć do byłych więźniów i ich rodzin. W 2019 r. zapowiedziano, że podsumowaniem prac będzie interdyscyplinarna monografia.

Kontakt