Pasaż Róży

Był 19 kwietnia roku 1924, zbliżała się Wielkanoc, gdy Karol Berthold – dzierżawca Hotelu Polskiego – siedział w swoim kantorku i czytał Express Wieczorny Ilustrowany. A że pan Karol miał duszę romantyczną załkał nad lekturą strony 4:

Znowu pada deszcz… Człowiek ma dwa dni świąt i nie będzie mógł się pokazać w nowym ubraniu na ulicy.

Deszcz, deszcz, deszcz… Przecież zwariować można! Więc o czym już mówiłem?

Ach, tak – więc Zygmunt P. miał dwadzieścia cztery lata i tyleż zębów, gdyż osiem wybił mu przy pierwszej lepszej okazji jego kolega Antoni H.

Operacja dentystyczna odbyła się na schodach, a powodem operacji był zatarg między kolegami na tle erotycznym. Kochali się w tej samej dziewczynie, a że ani jeden, ani drugi nie chciał ustąpić – trzeba było sprawę załatwić nieco radykalniej.

No, i załatwiono!

Antoni H. został skazany na tydzień aresztu i opłacenie kosztów sądowych.

Deszcz bębnił o blaszany parapet, gdy Karol Berthold płakał.

Pasaż Róży przy ulicy Piotrkowskiej 3 w Łodzi to instalacja stworzona przez Joannę Rajkowską w 2014 roku, w ramach Festiwalu Łódź Czterech Kultur. Podłoga i ściany budynku pokryto mozaiką z luster o różnych kształtach, tworzącą figury przypominające róże. Nazwa nawiązuje również do imienia córki artystki, u której zdiagnozowano retinoblastomę, nowotwór oczu. Refleksje związane z chorobą i jej leczeniem zainspirowały powstanie tego miejsca, symbolizującego podróż od niewidzenia do widzenia. Mozaika, przypominająca siatkówkę oka, reaguje na światło, co podkreśla jej funkcję jako architektonicznej „skóry” wyściełającej ściany, symulującej układ nerwowych komórek siatkówki. Całość jest organicznie wzrostem ściany, z powtarzającym się układem rozety. Projekt był realizowany w szczególnych okolicznościach, a jego celem jest refleksja nad procesem patrzenia i widzenia – od fizjologicznego odbioru obrazu do głębokiej symboliki przemiany osoby niewidomej w widzącą. Pasaż Róży to metafora nadziei, odrodzenia i ścieżki ku pełnemu widzeniu.

       Podczas rewitalizacji wyremontowano przestrzeń miejską między ul. Piotrkowska a ul. Zachodnią i Placem Wolności. Pasaż został wyłożony granitem, urządzono pasy zieleni z drzewami, krzewami i inną roślinnością. Liczne altany, pergole oraz ściany obsadzono pnączami. Zieleń będzie utrzymywana w dobrym stanie dzięki automatycznemu systemowi nawadniającemu. Ustawiono ławki, kosze na śmieci, stojaki na rower oraz podświetlone gabloty „citylight”.

W ramach prac podziemnych wykonano remont oraz naprawę kanalizacji, sieci wodnej, sieci gazowej oraz zabezpieczenie sieci grzewczej. Przebudowano także sieć elektryczną z wymianą istniejącej infrastruktury oświetleniowej. (AS)

Echa dwudziestolecia to fabularny opis życia tej ulicy na przełomie XIX i XX wieku. Miejsca, wydarzenia i ludzie są poświadczone w źródłach historycznych, opisy są fabularyzowane.

Literatura:

Domińczak M., Zaguła A., Typologia łódzkiej kamienicy. Łódź, 2016.

Flatt O., Opis miasta Łodzi. Łódź, 2002.

Jarzyński E.A., Tajemnice starych kamienic. Łódź, 1972.

Kowalski W., Łodzi dawnej lamus. Łódź, 2008.

Popławska I., Architektura mieszkaniowa Łodzi w XIX wieku. Warszawa, 1992.

Rynkowska A., Ulica Piotrkowska. Łódź. 1970.