Włókiennicza 15

Projekt budowy kamienicy spod numeru 15 przy ulicy Kamiennej (obecnie: Włókiennicza) pochodzi z roku 1890 i sygnowany jest przez Hilarego Majewskiego (1838-1892) – wówczas architekta miejskiego Łodzi. Fasada budynku była symetryczna, czterokondygnacyjna, siedmioosiowa (osie wyznaczają pionowe układy okien). Źródła archiwalne wskakują, że pierwotnie miała ona wystrój neoklasycystyczny. Poszczególne kondygnacje rozgraniczono gzymsami. Parter był boniowany (imitacja struktury i formy bloków kamiennych). Pierwsze piętro posiadało dwa balkony z ażurowymi metalowymi barierami, a zdobienie elewacji ograniczało się do podokienników i obramowań otworów okiennych zwieńczonych naczółkami. Drugie piętro posiadało balkon w osi środkowej budynku, otwory okienne posiadały zdobienia w formie obramowań z naczółkami. Niestety, wszystkie te detale nie przetrwały do czasów współczesnych.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego kamienica przy Kamiennej 15 była – podobnie jak inne budynki przy tej ulicy – poważnie przeludniona. Panował w niej ścisk i ubóstwo. Warunki życia były bardzo trudne. Często jeden nieopatrzny ruch dzielił mieszkańców od tragedii. Przekonała się o tym wrześniowym porankiem 1924 r. Fojga Goldberg. Ta uboga krawcowa chciała zaczerpnąć wody ze studni, kiedy z mokrych rąk wyślizgnęła jej się korba mechanizmu obrotowego studni. Obciążone wodą wiadro pomknęło w dół, a krawcowa została ciężko poturbowana przez szybko obracającą się stalową korbą. Możemy się tylko domyślać czy w tym czasie plotkowała z sąsiadką krawcową Maszą Bank na temat wydarzenia sprzed roku. Doszło wtedy do zagadkowego bandyckiego napadu. Gienia Rajnisz – kobieta ponoć młoda, ładna i niezbyt surowych obyczajów – wchodząc po schodach została oblana kwasem ulegając ciężkim poparzeniom. Cała Kamienna huczała od plotek, ale sprawcy bestialskiej napaści nigdy nie odnaleziono, a Gienia milczała jak zaklęta na temat jego tożsamości. Czy był to odrzucony lub zdradzony kochanek? Czy to szofer Jan Gardys, który niekiedy zadawał szyku parkując na Kamiennej 15 nowiutkim Citroënem B10? A może Gienia Rajnisz stała się niewinną ofiarą samozwańczego obrońcy moralności?

Budynek został całkowicie odnowiony i zmodernizowany. Jego elewacja stała się tworzywem dla instalacji artystycznej. W efekcie powstała geometryczna kompozycja łącząca rekonstrukcję pierwotnych detali architektonicznych z nowoczesnymi materiałami i jaskrawym kolorem. Podwórko uzyskało nawierzchnię z kostki brukowej. Znalazło się również miejsce na niewielki plac zabaw oraz tereny zielone  - z trawnikiem, krzewami i drzewami. W budynku powstało 12 mieszkań komunalnych i 2 lokale usługowe przeznaczone na wynajem. (AS)

Kroniki z Kamiennej to fabularny opis życia tej ulicy na przełomie XIX i XX wieku. Miejsca, wydarzenia i ludzie są poświadczone w źródłach historycznych, opisy są fabularyzowane.

Literatura:

Domińczak Michał, Typologia łódzkiej kamienicy. Łódź, 2018.

Popławska Irena, Architektura mieszkaniowa Łodzi w XIX wieku. Warszawa, 1992. 

Stefański Krzysztof, Ludzie, którzy zbudowali Łódź. Leksykon architektów i budowniczych miasta (do 1939 roku). Łódź, 2009.

Dziennik Łódzki, 1884-1892, 1931-1933.

Ekspres Wieczorny Ilustrowany, 1923 – 1937.

Książka adresowa miasta Łodzi i województwa łódzkiego rocznik 1937-1939.

Kurier Poranny, 1948 – 1960.

Przebudowa istniejącej zabudowy przy ul. Włókienniczej 15 w Łodzi wraz z zagospodarowaniem terenu i niezbędną infrastrukturą techniczną oraz aranżacją architektoniczną dla elewacji budynku. Jednostka projektowa: Design Lab Group sp. z o.o. sp. kom., 2020.

Projekty budowlane dawnej guberni piotrkowskiej. Archiwum Państwowe w Łodzi.

  Przesuń pinezkę, aby obejrzeć wybrany etap:

Skontaktuj się z nami w sprawie:

Jeżeli Twoje pytanie nie pasuje do żadnej z powyższych grup, to skontaktuj się z Gospodarzem Obszaru, Izabella Mielczarek, a ona skieruje Ciebie do właściwej osoby.